Interview Angelika

Angelika Fodor werkt als eerst verantwoordelijke verzorgende bij Vivium Hogewey. In dit verpleeghuis voor mensen met dementie leerde ze Liskje van Ketel (80) kennen. Een ontmoeting die grote indruk heeft gemaakt. ‘Door haar en haar ziekteproces ben ik anders naar de zorg gaan kijken.’

Het verhaal begint drie jaar geleden, als mevrouw in Hogewey haar man bezoekt. ‘Het loslaten van de zorg en later haar man was lastig. Ze waren stapel op elkaar’, weet Angelika. Met hulp van familie lukt dat. Tot mevrouw zelf opgenomen moest worden. ‘Op een dag fietste ze hier weer binnen, maar deze keer kon ze er niet meer uit.’ Haar moeite dit te accepteren leidde tot boosheid, frustratie en uitte zich in onbegrepen gedrag. Dat werd extremer na zijn overlijden. 

‘Je gunt iedereen een mooie, oude dag’, zegt Angelika, ‘en niemand de ellende van dementie. Ook al wil ik dat zoveel mogelijk faciliteren en bieden, dat valt niet altijd mee.’ Met goed observeren probeert ze signalen op te vangen om op in te spelen: soms betekent dat met rust laten, soms afleiden door naar buiten te gaan. Want daar is mevrouw nog altijd graag; genietend van de wind door haar haren, op zoek naar de vrijheid en haar man.

De grens opzoeken
Wat is noodzakelijke, verantwoorde zorg? Wanneer beperken we mevrouw in haar eigen regie? ‘Het is moeilijk om haar gedrag te zien, haar verhaal erachter te kennen en dan te moeten ingrijpen.’ Angelika worstelt met dit dilemma en zoekt samen met collega’s de grens in overleg met de familie. ‘We moeten iemand begeleid durven laten gaan. Hoe doe je dat?’ verwoordt ze haar eigen proces van accepteren en loslaten. ‘Dat is niet makkelijk. Niet als mens. Niet als professional.’

‘Ik ben me bewuster van mijn houding, stem en mimiek in reactie op haar gedrag’ benoemt Angelika haar persoonlijke groei en het positieve van het contact met mevrouw Van Ketel. ‘Ze dwingt me tot creativiteit en oplossingen vinden voor mensen met dit ziektebeeld. Door haar ben ik anders naar zorg gaan kijken: is wat wij doen ook wat zij nodig heeft? Dankzij hele intensieve begeleiding hebben we haar onrust weg kunnen nemen.’ En dat bekende gezichten wonderen kunnen doen, bleek toen Angelika mevrouw opzocht op de interventie-afdeling. ‘Ze had me vijf weken niet gezien en sprong meteen op om me te omhelzen. Zo fijn dat ik haar tot steun kan zijn en op momenten toch een goed gevoel kan geven.’

‘Dit werk blijft boeien’
Tien jaar werkt ze nu bij Vivium en nog langer in de dementiezorg. Wat haar aanspreekt is de kleinschaligheid, eigen verantwoordelijkheid en vrijheid. ‘En je werkt niet alleen met bewoners en collega’s, maar betrekt familie en andere zorgdisciplines bij het zoeken naar oplossingen en mogelijkheden. Dit werk blijft boeien! Het is een spiegel voor mijn eigen handelen. Dat maakt het zo uitdagend en verrijkend. Ik heb meer van mezelf leren kennen.’ Met een lach voegt ze eraan toe, dat ze natuurlijk ook veel leert van de Vivium e-learning modules.